• Definicja i częstość występowania

    CZYM JEST SPASTYCZNOŚĆ?

    Spastyczność jest rodzajem zaburzeń motoryki, jednym z kilku objawów klinicznych, które mogą wystąpić na skutek uszkodzenia obszarów mózgu lub rdzenia kręgowego, odpowiedzialnych za wykonywanie świadomych ruchów. Łącznie zaburzenia te określane są jako zespół górnego neuronu ruchowego. Istotą spastyczności jest patologicznie zwiększone napięcie mięśniowe. Powoduje ono sztywność i opór podczas wykonywania ruchów biernych. Wystąpienie spastyczności może zwiększyć niepełnosprawność spowodowaną chorobą podstawową (np. udarem mózgu).

    Przeczytaj więcej
  • OBJAWY I OBRAZY KLINICZNE

    Jakie są objawy spastyczności?

    Spastyczność to zazwyczaj trwały objaw, który może mieć nasilenie od bardzo łagodnego do ciężkiego i bolesnego.

    Przeczytaj więcej
  • PATOFIZJOLOGIA I GŁÓWNE PRZYCZYNY SPASTYCZNOŚCI

    Spastyczność jest jedną z cech zespołu górnego neuronu ruchowego

    Zespół górnego neuronu ruchowego powstaje na skutek uszkodzenia co najmniej jednego obszaru ośrodkowego układu nerwowego odpowiedzialnego za koordynację świadomych ruchów. W ramach zespołu górnego neuronu ruchowego wyodrębnić można dwie obszerne grupy zjawisk - Negatywne i Pozytywne.

    Przeczytaj więcej
  • DIAGNOSTYKA I OCENA

    Droga pacjenta

    Pacjenci ze spastycznością są zazwyczaj kierowani do wielu różnych ośrodków służby zdrowia, które stawiają sobie odmienne cele w zakresie leczenia. Na oddziałach intensywnej opieki medycznej i innych oddziałach szpitalnych przyjmujących osoby po udarze mózgu głównym celem opieki jest zapewnienie, by pacjent przeżył. Po fazie ostrej wysiłki lekarzy koncentrują się na rehabilitacji i ogólnej opiece nad pacjentem. Jeżeli jednak pacjent zostaje wysłany do domu opieki, zazwyczaj otrzymuje tylko podstawową opiekę.

    Przeczytaj więcej

WPŁYW SPASTYCZNOŚCI NA ŻYCIE CODZIENNE

W życiu codziennym osoby dotknięte spastycznoścą mogą doświadczać objawów fizycznych (np. ból, przykurcze, odleżyny), zmniejszenia sprawności funkcjonalnej, problemów z mobilnością, higieną i dbaniem o siebie oraz pogorszenia jakości życia. Mogą również być narażone na schorzenia wtórne, np. infekcje. Mogą u nich wystąpić zaburzenia psychologiczne, w szczególności niepokój, utrata poczucia własnej wartości i depresja.

Przeczytaj więcej
Jak spastyczność wpływa na życie Karla.

W JAKI SPOSÓB MOŻNA LECZYĆ SPASTYCZNOŚĆ?

Wielomodalne podejście do leczenia spastyczności.

Leczeniem dorosłych pacjentów ze spastycznością powinien zajmować się zespół interdyscyplinarny stosujący metodę opieki współdzielonej. Dostępnych jest wiele opcji leczenia, a doświadczenia kliniczne wykazały liczne korzyści płynące z podejścia wielomodalnego.

Przeczytaj więcej

PORADNIK DLA PACJENTA - "ZROZUMIEĆ UDAR MÓZGU"

Poradnik porusza najistotniejsze problemy pacjentów po udarze i jest materiałem edukacyjnym dla osób, które z dnia na dzień znalazły się w otoczeniu osoby chorej, będą zmuszone udzielić jej pierwszej pomocy przedlekarskiej, a po leczeniu szpitalnym wspomagać jej rehabilitację.

Pobierz poradnik w PDF

NAJWAŻNIEJSZE FAKTY DOTYCZĄCE SPASTYCZNOŚCI

Spastyczność jest rodzajem zaburzeń motoryki, jednym z kilku objawów klinicznych, które mogą wystąpić na skutek uszkodzenia obszarów mózgu lub rdzenia kręgowego, odpowiedzialnych za wykonywanie świadomych ruchów. Łącznie zaburzenia te określane są jako zespół górnego neuronu ruchowego. Istotą spastyczności jest patologicznie zwiększone napięcie mięśniowe. Powoduje ono sztywność i opór podczas wykonywania ruchów biernych. Wystąpienie spastyczności może zwiększyć niepełnosprawność spowodowaną chorobą podstawową (np. udarem mózgu).

Szacuje się, że problem spastyczności dotyczy około 500 000 osób w Stanach Zjednoczonych i ponad 12 milionów ludzi na całym świecie.

  • 38% osób po udarze mózgu doświadcza spastyczności w ciągu roku po pierwszym udarze, natomiast ogólna częstość występowania spastyczności poudarowej (liczba osób ze spastycznością poudarową na tle ogółu populacji) wynosi około 0,2%.
  • U około 84% pacjentów ze stwardnieniem rozsianym występuje pewna postać spastyczności, a u 34% spastyczność, która wpływa na ich życie codzienne.
  • Szacuje się, że w skali ogólnoświatowej porażenie mózgowe dotyka od 2 do 4 na 1000 dzieci w wieku od 3 do 10 lat.
  • U 62% pacjentów z uszkodzeniem rdzenia kręgowego zgłaszano spastyczność.

Napięcie mięśniowe to stan utrzymywany nieustannie, w stopniu minimalnym nawet podczas relaksu. Zwiększa się ono w odpowiedzi na bierne rozciąganie. Pomaga utrzymać postawę, natomiast podczas snu ulega zmniejszeniu.

Odruch rozciągowy to skurcz mięśni w odpowiedzi na ich rozciąganie. Odruch ten, który jest wyjątkowo szybki, pozwala mięśniom natychmiast reagować na nadmierne rozciągnięcie i dostosować napięcie mięśniowe do aktualnych potrzeb.

W przebiegu spastyczności napięcie mięśniowe jest nieprawidłowo zwiększone (hipertonia mięśniowa), a odruchy, takie jak odruch rozciągowy, mogą utrzymywać się zbyt długo lub być zbyt silne (wygórowanie odruchów). To zjawisko powoduje zwiększony opór podczas wykonywania ruchów biernych (np. jeśli ktoś inny próbuje poruszyć kończyną objętą spastycznością). Wyczuwalny wówczas opór charakteryzuje się następującymi cechami:

  • wzrasta wraz ze wzrostem szybkości rozciągania i zmienia się przy zmianie kierunku ruchu w stawie i/lub
  • występuje przy przekroczeniu charakterystycznego dla danego pacjenta progu prędkości lub kąta zgięcia w stawie.

Im mniejsza prędkość rozciągania, przy której pojawia się opór i im mniejszy kąt zgięcia w stawie, tym bardziej nasilona jest spastyczność.

Sprawdź:

więcej informacji na temat spastyczności można znaleźć, klikając przycisk.