Objawy
Spastyczność to zazwyczaj trwały objaw o różnym nasileniu, od bardzo łagodnego do ciężkiego i bolesnego.
Spastyczność charakteryzuje:
- zwiększone napięcie mięśniowe
- nadaktywne (wygórowane) odruchy
Spastyczność może prowadzić do wystąpienia:
- mimowolnych ruchów, wśród których wyróżnić można:
- skurcze: intensywne, niekiedy długo utrzymujące się mimowolne skurcze mięśni, które mogą utrudniać ruchy, a w niektórych przypadkach mogą być bolesne
- klonus: ciąg szybkich, mimowolnych skurczów
- skurcze towarzyszące: mimowolny ruch jednej kończyny lub części kończyny podczas ruchu innej kończyny lub jej części
- przykurczów: trwałe skrócenie włókien mięśniowych i ścięgien spowodowane silnym i długo trwającym skurczem mięśnia
- nieprawidłowej postawy, która może powodować trudności w poruszaniu się bądź wykonywaniu określonych czynności (np. mycie rąk)
- deformacji kości i stawów
- bólu.
Spastyczność to zazwyczaj trwały objaw, który może mieć nasilenie od bardzo łagodnego do ciężkiego i bolesnego.
Główne objawy to:
- zwiększone napięcie mięśniowe
- nadaktywne (wygórowane) odruchy
Może to prowadzić do:
- mimowolnych ruchów, wśród których wyróżnić można:
- skurcze: intensywne, niekiedy długo utrzymujące się mimowolne skurcze mięśni, które mogą utrudniać ruchy, a w niektórych przypadkach mogą być bolesne
- klonus: ciąg szybkich, mimowolnych skurczów
- skurcze towarzyszące: mimowolny ruch jednej kończyny lub części kończyny podczas ruchu innej kończyny lub jej części
- przykurczów: trwałe skrócenie włókien mięśniowych i ścięgien spowodowane silnym i długo trwającym skurczem mięśnia
- nieprawidłowej postawy, która może powodować trudności w poruszaniu się bądź wykonywaniu określonych czynności (np. mycie rąk)
- deformacji kości i stawów
- bólu.
Spastyczność może wystąpić w obrębie górnych i/lub dolnych kończyn. Część ciała oraz nasilenie spastyczności w jej obrębie zależy od tego, który obszar mózgu lub rdzenia kręgowego został uszkodzony:
- Spastyczne porażenie połowicze (tzw. hemiplegia) obejmuje mięśnie po jednej stronie ciała. Uraz lewej części mózgu wywołuje objawy po prawej stronie ciała i odwrotnie – uraz prawej części mózgu wywołuje objawy po stronie lewej. Niedowład połowiczy to osłabienie jednej strony ciała. Pacjenci są w stanie poruszać osłabioną stroną ciała, siła mięśni jest jednak ograniczona. Mogą wiązać się z tym inne objawy, tzw. ubytki neurologiczne, takie jak zmniejszenie wrażliwości czuciowej i/lub pogorszenie zdolności określenia pozycji wybranej części ciała. Porażenie połowicze to bardziej nasilona postać niedowładu, definiowana jako całkowity brak możliwości wykonywania ruchów dowolnych. W większości przypadków obejmuje kończynę górną, podczas gdy kończyna dolna zostaje dotknięta porażeniem w około 66% przypadków.
- Spastyczne porażenie obustronne (tzw. tetraplegia) obejmuje najczęściej kończyny dolne. W takim wypadku nosi nazwę porażenia poprzecznego. Ta postać spowodowana jest najczęściej uszkodzeniem w obrębie rdzenia kręgowego. W rzadkich przypadkach porażenie obustronne dotyczy dwóch kończyn górnych.
- Spastyczne porażenie czterokończynowe (tzw. paraplegia) obejmuje natomiast wszystkie cztery kończyny. Spowodowane jest najczęściej uszkodzeniem w obrębie rdzenia kręgowego.
Spastyczność może dotyczyć dowolnej grupy mięśni, często jednak jej wynikiem są typowe wady postawy.
Spastyczność często obejmuje mięśnie, które przeciwstawiają się sile grawitacji. Np. w przypadku kończyn górnych często dotyczy mięśni zginaczy (biceps, mięsień ramienny i ramienno-promieniowy).
Do częstych obrazów klinicznych spastyczności kończyn górnych należą:
- przywiedzenie ramienia w stawie barkowym z rotacją do wewnątrz: ramię jest przyciągnięte do ciała i obrócone do wewnątrz
- zgięcie w stawie łokciowym: nadgarstek i dłoń są przytrzymywane w pobliżu ramienia
- pronacja przedramienia: rotacja (obrócenie) przedramienia do wewnątrz
- zgięcie w nadgarstku: nadgarstek pozostaje zgięty
- zaciśnięta dłoń: palce są mocno przyciśnięte do wnętrza dłoni
- przykurcz kciuka: kciuk jest przyciągnięty do wnętrza dłoni i pozbawiony sprawności funkcjonalnej.
Wszystkie powyższe objawy mogą wpłynąć na wykonywanie prostych codziennych czynności, takich jak ubieranie się, jedzenie czy chwytanie przedmiotów. Mogą również powodować zaburzenia równowagi i trudności z poruszaniem się.
Spastyczność powoduje często typowe wady postawy w zależności od mięśni, które pozostają nadmiernie napięte.
Jak wspomniano wcześniej, spastyczność często obejmuje mięśnie, które przeciwstawiają się sile grawitacji. Dlatego w przypadku kończyn dolnych często dotyczy mięśni prostowników.
Do częstych obrazów klinicznych spastyczności kończyn dolnych należą:
- zgięcie w stawie biodrowym: ciało jest pochylone do przodu
- przywiedzenie ud: wewnętrzne części ud są przyciśnięte do siebie
- wyprost w stawie kolanowym (sztywne kolano): nadmierny wyprost w stawie kolanowym, kończyna dolna pozostaje nadmiernie wyprostowana
- zgięcie w stawie kolanowym: kończyna dolna pozostaje zgięta
- stopa końsko-szpotawa: chodzenie na palcach przy uniesionej w górę pięcie oraz rotacja wewnętrzna całej stopy
- przeprost palucha (wyprost dużego palca stopy): paluch jest wyprostowany w górę.
WPŁYW SPASTYCZNOŚCI NA ŻYCIE CODZIENNE
W życiu codziennym osoby dotknięte spastycznoścą mogą doświadczać objawów fizycznych (np. ból, przykurcze, odleżyny), zmniejszenia sprawności funkcjonalnej, problemów z mobilnością, higieną i dbaniem o siebie oraz pogorszenia jakości życia. Mogą również być narażone na schorzenia wtórne, np. infekcje. Mogą u nich wystąpić zaburzenia psychologiczne, w szczególności niepokój, utrata poczucia własnej wartości i depresja.
[vc_infobox bfr_c2c_contactform_shortcode=”gravityform id=2 title=false description=false” bfr_c2c_background_image=”1726″ bfr_c2c_font_color=”#ffffff” bfr_c2c_font_size=”20″ bfr_c2c_icon_color=”#b04a5a” bfr_c2c_icon_size=”20″ bfr_c2c_choose_shariff1=”facebook” bfr_c2c_choose_shariff2=”twitter” bfr_c2c_choose_shariff3=”googleplus”]