Spastyczność jest rodzajem zaburzeń motoryki, jednym z kilku objawów klinicznych, które mogą wystąpić na skutek uszkodzenia obszarów mózgu lub rdzenia kręgowego, odpowiedzialnych za wykonywanie świadomych ruchów. Łącznie zaburzenia te określane są jako zespół górnego neuronu ruchowego. Istotą spastyczności jest patologicznie zwiększone napięcie mięśniowe. Powoduje ono sztywność i opór podczas wykonywania ruchów biernych. Wystąpienie spastyczności może zwiększyć niepełnosprawność spowodowaną chorobą podstawową (np. udarem mózgu).
Napięcie mięśniowe i odruch rozciągowy
Napięcie mięśniowe to stan utrzymywany nieustannie, w stopniu minimalnym nawet podczas relaksu. Zwiększa się ono w odpowiedzi na bierne rozciąganie. Pomaga utrzymać postawę, natomiast podczas snu ulega zmniejszeniu.
Odruch rozciągowy to skurcz mięśni w odpowiedzi na ich rozciąganie. Odruch ten, który jest wyjątkowo szybki, pozwala mięśniom natychmiast reagować na nadmierne rozciągnięcie i dostosować napięcie mięśniowe do aktualnych potrzeb.
W przebiegu spastyczności napięcie mięśniowe jest nieprawidłowo zwiększone (hipertonia mięśniowa), a odruchy, takie jak odruch rozciągowy, mogą utrzymywać się zbyt długo lub być zbyt silne (wygórowanie odruchów). To zjawisko powoduje zwiększony opór podczas wykonywania ruchów biernych (np. jeśli ktoś inny próbuje poruszyć kończyną objętą spastycznością). Wyczuwalny wówczas opór charakteryzuje się następującymi cechami:
- wzrasta wraz ze wzrostem szybkości rozciągania i zmienia się przy zmianie kierunku ruchu w stawie i/lub
- występuje przy przekroczeniu charakterystycznego dla danego pacjenta progu prędkości lub kąta zgięcia w stawie.
Im mniejsza prędkość rozciągania, przy której pojawia się opór i im mniejszy kąt zgięcia w stawie, tym bardziej nasilona jest spastyczność.
Ile osób jest dotkniętych spastycznością?
Szacuje się, że problem spastyczności dotyczy około 500 000 osób w Stanach Zjednoczonych i ponad 12 milionów ludzi na całym świecie. 1
- W ciągu pierwszego roku po pierwszym udarze spastyczność występuje u 38% osób, natomiast ogólna częstość występowania spastyczności poudarowej (liczba osób ze spastycznością poudarową na tle całej populacji) wynosi około 0,2%. 2,3
- U około 84% pacjentów ze stwardnieniem rozsianym występuje pewna postać spastyczności, a u 34% spastyczność, która wpływa na ich życie codzienne. 4
- Szacuje się, że w skali ogólnoświatowej porażenie mózgowe występuje u 2 do 4 na 1000 dzieci w wieku od 3 do 10 lat. 5
- U 62% pacjentów z uszkodzeniem rdzenia kręgowego obserwuje się spastyczność. 6
Wpływ
WPŁYW SPASTYCZNOŚCI NA ŻYCIE CODZIENNE.
W życiu codziennym osoby dotknięte spastycznością mogą doświadczać objawów fizycznych (np. ból, przykurcze, odleżyny), zmniejszenia sprawności funkcjonalnej, problemów z mobilnością, higieną i dbaniem o siebie oraz pogorszenia jakości życia. Mogą również być narażone na schorzenia wtórne, np. infekcje. Mogą u nich wystąpić zaburzenia psychologiczne, w szczególności niepokój, utrata poczucia własnej wartości i depresja.
W JAKI SPOSÓB MOŻNA LECZYĆ SPASTYCZNOŚĆ?
Wielomodalne podejście do leczenia spastyczności.
Leczeniem dorosłych pacjentów ze spastycznością powinien zajmować się zespół współpracujących ze sobą specjalistów stosujący metodę opieki współdzielonej. Dostępnych jest wiele opcji leczenia, a doświadczenia kliniczne wykazały liczne korzyści płynące z podejścia wielomodalnego.
[vc_infobox bfr_c2c_contactform_shortcode=”gravityform id=2 title=false description=false” bfr_c2c_background_image=”1726″ bfr_c2c_font_color=”#ffffff” bfr_c2c_font_size=”20″ bfr_c2c_icon_color=”#b04a5a” bfr_c2c_icon_size=”20″ bfr_c2c_choose_shariff1=”facebook” bfr_c2c_choose_shariff2=”twitter” bfr_c2c_choose_shariff3=”googleplus”]